Mediakansen voor de Kerk?

Is er in tijden van snelle, op incidenten gerichte media nog een kans voor de Kerk haar boodschap over het voetlicht te brengen? Ja, betoogt Marc de Koning. [Opiniebijdrage Katholiek Nieuwsblad]

Wie als betrokken katholiek alleen via de media het nieuws over de Kerk volgt, wordt al snel weemoedig. Incidenten houden niet op en media polariseren naar uitersten om nog ‘interessant’ te blijven. Zowel van binnenuit als van buitenaf wordt de ‘echte’ Kerk bedreigd. Het is al een godsbewijs dat de Kerk na 2000 jaar menselijk falen kennelijk tóch duurzaam is. Nu weet elke christen dat zijn geloof weerstand oproept: je bent ‘in de wereld’, niet ‘van de wereld’. In de ogen van de wereld zal de Kerk het waarschijnlijk nooit goed doen, maar op het gebied van communicatie zijn er best een paar punten waar de Kerk rekening mee kan houden. Vanuit evangelisatieoogpunt is het zelfs een must om begrip te creëren voor de leer en aansluiting te zoeken bij waar mensen mee bezig zijn.

Geen Calimero

Het beeld dat media het alléén gemunt hebben op de Kerk behoeft enige nuance. Ook grote organisaties zoals BP, Ahold, hogescholen en de wielrennersbond moeten het ontgelden. ‘Reputatie komt te voet en gaat te paard’, weten zij. De gevolgen van een schandaal zorgen voor járenlange imagoschade. Dat de Nederlandse journalistiek de vrijheid heeft het nieuws vanuit verschillende invalshoeken te duiden, is eerder gunstig, al keert de uiterste consequentie ervan zich nu tegen hen. In toenemende mate ervaren traditionele nieuwsmedia namelijk druk van burgerjournalistiek. Zij moeten hun publiek bedienen terwijl het nieuws allang via Twitter rondzingt. Organisaties durven vervolgens geen stelling meer te nemen tegen de waan van de dag en richten zich op opinieleiders. Een achterliggende ontwikkeling is dat zelfs wetenschap aan betrouwbaarheid heeft ingeboet en steeds meer wordt afgedaan als ‘ook maar een mening’. Waarheid en werkelijkheid zijn relatief en ‘geframed’.

Medialogica

Volgens de wetten van de media blijven positieve berichten minder snel in het geheugen hangen. De veroordelingscultuur in de samenleving, waarvan de media feitelijk een exponent zijn, is terug te zien in mediatrends. Zo laat onderzoek zien dat vooral de verkiezingen in 2012 door de media werden versimpeld en geframed als wedstrijd of zoveelste variant van Idols. Samenstellers van nieuws zijn gebrand op de schuldvraag.

Voor de Kerk wordt dat duidelijk met betrekking tot het seksueel misbruik in het verleden. Belangstelling voor oplossingen hebben media nauwelijks. Zij geven prioriteit aan conflicten in plaats van overeenstemming, incidenten in plaats van beleid, personen in plaats van inhoud, emoties in plaats van argumenten, schuld in plaats van oplossingen en beelden in plaats van woorden.

Aan reputatie valt te werken

Maakt de Kerk dan nog een kans in de media? Ik geloof van wel. “Liever een slechte reputatie, dan geen naamsbekendheid”, wordt wel eens door communicatiedeskundigen gezegd. Immers: “Aan een reputatie valt planmatig goed te werken, voor naamsbekendheid is dat moeilijker.”

Dat is managementdenken, maar dat is dan ook de plaats van communicatie tegenwoordig, ook voor de Kerk. Reputatiemanagement is daarin geen trucje zoals hoog scoren in een zoekmachine, maar een raamwerk aan beproefde methoden om de reputatie van een organisatie structureel te verbeteren. Een goed voorbeeld hiervan is Toyota, dat zich als een van de betrouwbaarste automerken weet te profileren, terwijl het bekend is van de terugroepacties van de Prius. Je zwakheden erkennen en daar planmatig iets mee doen was ook de insteek bij het Engelse initiatief Catholic Voices. Deze organisatie stelde zich ten doel om katholieken meer mediabekwaam te maken voor het pausbezoek in 2010. Intussen bestaat en groeit Catholic Voices nog steeds en zetten zij onder meer in op mediatraining en apologetiek.

Katholiek perspectief

Wil de Kerk op een positieve manier zichtbaar zijn én vindbaar voor wie het onversneden christendom zoekt, dan is strategisch communicatiemanagement van het grootste belang. Dat vraagt om heldere visie en doelstellingen van de portefeuillehouder media van de Nederlandse bisschoppenconferentie enerzijds en authentieke communicatie van elke gelovige anderzijds. De basis van communicatie is het persoonlijke contact. Investeren in relaties is een voorwaarde voor effectieve communicatie. Een bekende marketingkreet is Show, don’t tell: als je laat zien wat je product allemaal kan, is dat vele malen geloofwaardiger dan dat het alleen maar verteld wordt.

Dat geldt ook voor geloofscommunicatie. Elke katholieke organisatie heeft als communicatiedoelstelling Jezus Christus bekend te maken. In zijn boodschap voor Wereldcommunicatiedag 2012 benadrukte paus Benedictus XVI daarbij de rol van de stilte en het (bijna vergeten) menselijke vermogen tot luisteren: “Als God zelfs in de stilte tot ons spreekt, ontdekken wij op onze beurt in de stilte de mogelijkheid om met en over God te spreken. We hebben “nood aan dat stilzwijgen dat contemplatie wordt, dat ons doet binnengaan in het stilzwijgen van God en zo doet uitkomen bij het punt waar het Woord, het verlossende Woord geboren wordt”.

Deze opiniebijdrag is zowel in de papieren versie van Katholiek Nieuwsblad verschenen als op de website.

Geplaatst in Nieuws Getagd met , , , ,

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

*

Time limit is exhausted. Please reload CAPTCHA.